Demam denggi, penyakit berjangkit virus yang disebarkan oleh nyamuk Aedes, merupakan ancaman serius terhadap kesihatan awam di pelbagai kawasan tropika dan sub-tropika di seluruh dunia. Kejadian demam denggi yang telah meningkat secara dramatik di negara kita dalam beberapa tahun terakhir ini memerlukan penyelesaian inovatif bagi menangani penyebarannya secara berkesan.
Di Malaysia, kejadian demam denggi tetap menjadi keprihatinan besar kerana laporan terkini menunjukkan peningkatan kes. Dari Januari hingga pertengahan Julai tahun ini, terdapat 63,966 kes demam denggi yang dilaporkan, termasuk 45 kematian, mengikut Kementerian Kesihatan Dr. Zaliha Mustafa. Angka-angka ini mencerminkan peningkatan mencolok sebanyak 129.2% dalam kes berbanding dengan tempoh yang sama tahun lepas, dengan peningkatan sebanyak 136.8% dalam kes kematian. Peningkatan yang mengkhawatirkan dalam kes demam denggi menegaskan keperluan mendesak bagi langkah-langkah kawalan nyamuk yang efektif dan mampan bagi memerangi penyakit yang disebarkan oleh nyamuk ini yang menjadi kebimbangan di pelbagai kawasan, termasuklah di kampus-kampus universiti. Universiti Tenaga Nasional (UNITEN) juga menghadapi cabaran ini, dan sebagai institusi yang prihatin terhadap kesejahteraan komuniti, pelbagai usaha telah diambil untuk mengatasi isu demam denggi di kampus ini.
Salah satu kaedah berkesan yang telah diaplikasikan oleh UNITEN adalah penggunaan peranti Mosquito Buster. Kaedah ini memanfaatkan teknologi canggih dan inovatif yang bertujuan untuk membanteras dan mencegah berkembangnya nyamuk Aedes, vektor utama bagi penyakit denggi.
Apa itu Mosquito Buster?
Mosquito Buster merupakan alat pengawalan nyamuk dan denggi yang dicipta oleh UNITEN. Pemasangan pertama Mosquito Buster di UNITEN telah bermula pada tahun 2016, dan sehingga kini sebanyak 18 unit peranti telah dipasang di empat Kelompok Pelajar yang berlainan. Ia adalah alat yang direka khas untuk mengatasi masalah denggi secara efisien dan berkesan. Alat ini menggunakan mesin yang memancarkan bahan cecair pengusir nyamuk (“repellent”) melalui kaedah usiran wap. Bahan cecair pengusir yang digunakan telah mendapat kelulusan daripada Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM). Ciri utama Mosquito Buster ialah keupayaannya menyebarkan bahan “repellent” dalam bentuk wap, memberikan perlindungan kepada penghuni kelompok dalam radius 25 meter.
Nyamuk dan Penghasilan Telur
Sebagai vektor utama penyakit denggi, nyamuk Aedes mempunyai habitatnya sendiri seperti di kawasan semak-samun dan hutan. Namun, ia datang ke kediaman manusia untuk menghisap darah bagi penghasilan telur yang matang. Oleh itu, keberadaan nyamuk Aedes di kawasan perumahan dan kampus merupakan satu ancaman serius yang perlu ditangani dengan berkesan.
Pemasangan di Luar Bangunan
Dengan berat 30 kilogram dan lebar satu meter persegi, Mosquito Buster dipasang di luar bangunan. Semburan dari alat ini bertindak sebagai benteng untuk menghalang nyamuk daripada memasuki kawasan tersebut. Alat ini secara automatik menyebarkan “repellent” dalam bentuk wap ketika waktu aktif nyamuk aedes di antara pukul 5 pagi hingga 7 pagi dan 5 petang hingga 7 malam setiap hari, memberikan perlindungan berterusan kepada komuniti kampus.
Kejayaan Penggunaan Mosquito Buster
Keputusan untuk menggunakan Mosquito Buster di UNITEN telah menunjukkan kejayaan yang memberangsangkan. Hanya dalam masa dua minggu selepas pemasangan peranti di Kelompok Pelajar (asrama penginapan pelajar) UNITEN berjaya keluar dari senarai “hotspot” denggi oleh KKM. Sejak itu, tiada lagi kes denggi dilaporkan di Kelompok Pelajar sehingga kini.
Gabungan Mosquito Buster dengan Usaha Pengaburan (Fogging)
Walaupun pengaburan boleh memberikan kelegaan serta mengurangkan sementara populasi nyamuk semasa wabak denggi, Mosquito Buster menawarkan pendekatan yang melengkapkan bagi kawalan nyamuk yang mampan dan efisien. Penggabungan Mosquito Buster bersama usaha pengaburan tradisional dapat meningkatkan strategi pencegahan denggi secara keseluruhan dan membantu mencipta persekitaran bebas denggi. Semasa wabak denggi, pengaburan boleh dilaksanakan untuk mengurangkan dengan cepat jumlah nyamuk, sementara Mosquito Buster berperanan sebagai penyelesaian jangka panjang untuk mengekalkan kawalan dan mencegah wabak masa depan. Keserasian Mosquito Buster dengan usaha pengaburan membolehkan komuniti mengamalkan pendekatan bersepadu dan menyeluruh terhadap kawalan denggi. Dengan menggabungkan kedua-dua kaedah ini, pihak berkuasa boleh menyelaraskan strategi kawalan nyamuk mereka mengikut pelbagai senario, memastikan pencegahan denggi yang berkesan dan mampan.
Usaha Jangka Panjang dan Kemajuan
Untuk memajukan lagi kaedah pembanterasan denggi dengan penggunaan Mosquito Buster, UNITEN telah menerima Geran Penyelidikan Prototaip (PRGS) dari Kementerian Pendidikan Tinggi Malaysia bernilai RM82,000 pada 2017. Geran ini bertujuan untuk memperbaiki fungsi dan prestasi peranti. Pelbagai kejayaan diraih oleh Mosquito Buster, antaranya Best Environment Award (Emas) dalam Pertandingan Rekacipta dan Inovasi Institut Pengajian Tinggi Swasta 2016 (PERiNTiS) dan Anugerah ITEX (Emas) oleh Malaysian Invention & Design Society (MINDS) pada 2017. Mosquito Buster juga memperolehi hak cipta yang bertajuk “A Method of Controlling Dengue Through Vapor Dispersion of Mosquito Repellents and Method of the Same” pada tahun 2016.
Kesimpulan
Melalui penggunaan inovatif Mosquito Buster ini, UNITEN telah berjaya menunjukkan komitmen dalam menangani masalah denggi di kampus dan mewujudkan persekitaran yang selamat dan sihat bagi komuniti setempat. Kejayaan ini merupakan satu langkah maju yang berpotensi memberi kesan positif dalam pembanterasan denggi di peringkat yang lebih luas. Diharapkan usaha ini akan terus ditingkatkan dan dapat dijadikan contoh bagi institusi pendidikan lain dalam melawan wabak denggi demi kesejahteraan rakyat Malaysia.
…… Maklumat lanjut mengenai inovasi ini boleh didapati melalui Prof. Madya Dr. Mohd Azree Idris, Jabatan Kejuruteraan Mekanikal, Universiti Tenaga Nasional (UNITEN). Beliau boleh dihubungi di azree@uniten.edu.my
Leave a comment